SCHOLEN & LEERKRACHTEN

Reeds ontwikkelde STEM-LEERTRAJECTEN
In co-creatie werden door een team van leerkrachten van verschillende vakken met
experten van de VUB en/of EhB en het STEM-steunpunt-Brussel volgende STEM-
leertrajecten in de scholen geïmplementeerd.
– Energie en gezondheid (1 ste versie -1 ste graad)
– Energie en gezondheid (2 de versie – 1 ste graad)
– Brussel centrum van de aarde (1 ste versie – 3 de graad TSO)
– Brussel centrum van de aarde (2 de versie – 3 de graad ASO)
– De papierenbrug (1 ste versie- 1 ste graad)
– Voor een groenere stad Brussel (1 ste versie -1 ste graad)
– Wat weten we over voeding in alle talen? (1 ste versie- 3 de graad ASO)
– Bewust sorteren en composteren? (1 ste versie – 2 de graad- de school)
– Lucht- en watervervuiling ( … ) – in progress
– Forensisch onderzoek ( … ) – in progress
– Staling en gezondheid ( … ) – in progress
– Alternatieve energieën ( … ) – in progress
Voor elk van deze STEM-leertrajecten worden in volgende bladzijden scenario en karakteristieken
voorgesteld.

STEM-leertraject Energie en gezondheid (1 ste versie)
– Studieniveau
voor de 1 ste graad
– Wetenschappelijke kennis, concepten en principes:
soorten energie (kinetische-, potentiële- en chemische energie), uitwisseling en
transformatie van energie, warmte, ΔU= W +Q, de functie en werking van hart en
longen, energie verbruik in beweging, energie inhoud van voeding, analyse van
meetresultaten, analyse van grafieken, elementaire statistiek.
Gebruik van spirometer, meting v. d. hartslag, tijdsmetingen in sporttesten.
– Scenario
*Kennismaling met sport en voedingsgewoontes van de medeleerlingen.
*Energieverbruik in het bewegen en het sporten.
*Meting van de fitheid van de medeleerlingen door verschillende testen.
*Analyse van de energie-inhoud van voedsel.
* Volksgezondheid en risico’s voor de meest voorkomende ziektes in België.
* Opstellen van een dieet
* Opstellen van een meertalig woordenboek voor wetenschappelijke termen
* Conceptie en uitvoering van een maatschappelijk project.
– Co-creatie met de leerkrachten:
natuurwetenschappen, wiskunde, informatica, lichamelijke opvoeding, Nederlands
en input van een leerkracht natuurkunde.
– Experten en rolmodellen:
* Professor Bas Degeus (VUB- menselijke fysiologie)
* Professor Peter Clarys (VUB en EhB- Biometrie)
* Studenten van de opleiding “voedingskunde en dieetkunde” (EhB).
– Materiaalkit bij het traject
Voor het uitvoeren van de verschillende testen is het materiaal beschikbaar:
spirometers, hartslagmeters, chrono’s, multisporthorloges, epidemiologische
statistieken van de volksgezondheid

3

 STEM-leertraject Brussel centrum van de wereld (1 ste versie)
– Studieniveau
3de graad TS0
– Wetenschappelijke kennis, concepten en principes
meetkunde (2 & 3 dimensies: cirkel en bol), projecties van 3-dimensie oppervlakten
naar 2 dimensie oppervlakten (Mercator, Canters, …), magnetisme en
aardmagnetisme, ligging van wereldsteden, grondstoffen van landen, lengte- en
breedtegraad, bepaling met behulp van verschillende technieken van afstand en
richting van een locatie op de aarde t.o.v. een referentie, GPS.
Bouwen van een wegwijzer voor een 9-tal steden (houtbewerking, letterzetting,
schilderen,..
– Scenario
* Van waar komen mijn medeleerlingen (roots, stad en land)?
* Kennismaking met die steden en landen (grondstoffen, culturen, voeding)
* Constructie van een grote windroos
* Schatting van ligging en richting van steden t.o.v. Brussel.
* Bepaling van lengte- en breedtegraad van steden (op wereldbol).
* Geografische en topografische kaarten en projecties.
* Aardmagnetisme en gebruik van een kompas.
* Dropping in een woud
* GPS en gebruik ervan voor bepaling van breedte- en lengtegraad, afstand en
oriëntatie van steden
* Conceptie van een wegwijzer.
* Constructie en planting op de speelplaats van een wegwijzer.
– Co-creatie met de leerkrachten
aardrijkskunde, wiskunde, toerisme, Nederlands en met de input van een leerkracht
natuurkunde.
– Experten en rolmodellen
* Professor Frank Canters (VUB)
* Docent Dieter Covent (EhB)
–
–

4
 STEM-leertraject “Voor een groenere stad Brussel” (1 ste versie /in progress)
–
Studieniveau
2de graad AS0
– Wetenschappelijke kennis, concepten en principes
Herkenning van fauna en flora in grootstedelijk landschap met bepaling van hun
omgeving (bodem, water), gebruik van digitale competenties binnen teledetectie,
bepaling en meting van oppervlakten (2 en 3 dimensies/landmeting), onderzoek
naar aangepaste bodem voor plantages.
– Scenario
* Verkenning van de kennis en bespreking van de doelstelling van het traject.
* Onderzoek van hoe groen Brussel is met behulp van gegevens van teldetectie.
* Meting en berekeningen van verschillende groene oppervlakten in Brussel
* Bepaling van de kenmerken van enkele biotopen in het Brusselse (veldwerk)
* Brainstorm: “Hoe kunnen we onze school, Brussel groener maken?”
* Conceptie en uitvoering van de geselecteerde ideeën
* Maken van een brochure voor de buurtbewoners ( in meerdere talen).
* Terugkoppeling naar de beginsituatie
* Finaliseren van de portfolio
– Co-creatie met de leerkrachten
biologie, scheikunde, wiskunde, natuurkunde, Nederlands
…
– Experten en rolmodellen
*Kenniscentrum TUIN + van de EhB
* Bam Van Schoenwinkel

5
 STEM-leertraject “Bewust sorteren en composteren” (2 de graad -1 ste versie- in
progress)
Studieniveau
2de graad AS0
Wetenschappelijke kennis, concepten en principes
Gebruik van digitale competenties in de communicatie naar anderen en maken van
posters; scheikundige en fysische eigenschappen van materialen, basis-aspecten van
statistiek, scheikundige en biologische processen in behandeling van afval en bij
composteren, opstellen van teksten in het Nederlands, Frans (en Arabisch)
Scenario
* Verkenning
– afval op school
. – het maatschappelijk probleem
. – tentoonstelling en workshop Geopolis
. – doelstelling van het STEM-traject
* Oplossingen voor afval in onze school?
* Hoe wordt er met verschillende types van afval in onze maatschappij omgegaan?
( in de school, in België , in de wereld)
* Hoe kunnen we het afval probleem in onze school , in de wijk verbeteren?
. – praktische oplossingen
. – communicatie naar personeel en leerlingen
. – communicatie naar derden
. – welk budget is hiervoor nodig
* Evaluatie van ons werk.
Co-creatie met leerkrachten
Wiskunde, biologie, natuurkunde, scheikunde, Nederlands.